Afganistan’da iktidardaki Taliban, halihazırda ahlak polisi tarafından denetlenen şeriat kurallarını daha sıkı takip etmek emeliyle hazırladığı “erdem yasasını” yürürlüğe geçirdi. Afganistan Adalet Bakanlığı, 31 Temmuz’da yürürlüğe giren yasanın ayrıntılarını paylaştı. Bayanlar için örtünme kurallarını ve eşcinselliğin yasaklanmasını da içeren yasanın Taliban lideri Hibetullah Ahundzade tarafından onaylandığı duyuruldu.
Kadınlara, kendileriyle direkt akraba olmayan erkeklerin bulunduğu ortamlarda yüzlerini ve bedenlerini gizleme mecburiliği getiren yasa, Taliban’ın 2021’de iktidara gelmesinden bu yana şeriat hukukuna dayalı davranış kurallarını denetleyen ahlak polisinin yetkilerini de artırıyor. Maddede erkeklere de en az diz hizasında pantolon giymeleri ve çok kısa olmayacak halde sakal bırakmaları mecburiliği getirildi. Birebir vakitte yasa kapsamında eşcinsel bağlar, zina ve kumar yasağı ile canlıların tasvir edildiği görüntü yahut fotoğrafların üretilmesi ve izlenmesi yasağı da daha sıkı denetlenecek.
Yasa çerçevesinde ayrıyeten kaçırılan namazlar ve ebeveynlere itaatsizlik de cezalandırılabilecek. Yeni yasaya nazaran medya, şeriata uygun olmayan içerikler yayınlayamayacak, Müslümanlara hakaret olarak değerlendirilebilecek hususlara da yer veremeyecek.
Ahlak polisi ihlallerde bulunanları evvel uyaracak, akabinde para cezası ve 3 güne kadar gözaltı ile başka yaptırımlara maruz bırakabilecek. Hareketlerin tekrarı halinde ise yargı devreye girecek.
Birleşmiş Milletler (BM) Afganistan Yardım Kurulu (Unama) daha evvelki açıklamalarında Afganistan’daki ahlak polisini ülkede “korku iklimi” yaratmakla suçlamıştı.
Daha evvel de Afganistan’da Taliban idaresi sakal bırakmayı reddeden emniyet güçlerini vazifelerinden almıştı. Güzelliğe Davet ve Kötülükten Sakındırma Bakanlığı tarafından geçtiğimiz günlerde yayınlanan yıllık raporda geçen yıl 13 binden fazla kişinin “ahlaka muhalif eylemleri” nedeniyle gözaltına alındığı bildirilmişti. Raporda, gözaltına alınanların yaklaşık yarısının 24 saat sonra özgür bırakıldığı söz edilirken gözaltına alınan bireylere yönelik suçlamalar ve cinsiyetleri konusunda ise bilgi verilmemişti.
Taliban’ın Ağustos 2021’de iktidarı ele geçirmesinin ardından Kadın Bakanlığı feshedilerek, İyiliğe Davet ve Kötülükten Sakındırma Bakanlığı kurulmuştu. Ahlak Bakanlığı, Birleşmiş Milletler (BM) ve milletlerarası insan hakları kuruluşları tarafından bayanları baskı altına aldığı ve söz özgürlüğünü kısıtladığı gerekçesiyle eleştiriliyor. BM’nin Afganistan’daki temsilcileri, bakanlığın memurlarının İslami kurallara nazaran giyinmedikleri gerekçesiyle bayanları gözaltına aldığını bildirmişti. Taliban ise savları “mesnetsiz” olarak nitelendirerek kuralların İslami hukuk ve Afgan gelenekleri ile uyumlu olduğunu savunuyor.
Yıllarca süren Batı askeri varlığının akabinde Taliban, Ağustos 2021’de Afganistan’da iktidarı tekrar ele geçirdi ve İslami bir buyrukluk ilan etti. Bugüne kadar hiçbir devlet Taliban’ı Afganistan’ın resmi hükümeti olarak tanımadı.