Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye ile Suriye ortasındaki temasları değerlendirirken “Karşılıklı görüşmeler yoluyla bölge için barışa katkı sağlayacak bir duruma dönüşmesini temenni ediyoruz” dedi.
Kabine toplantısı sonrasında gazetecilerin sorularını cevaplandıran Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye ile Suriye ortasındaki görüşmelerin Suriye Ulusal Ordusu’ndaki yansımalarını da kıymetlendirdi. “Biz ne Türkiye’de ne de Suriye’de birlikte olduğumuz kardeşlerimizin aleyhinde, onları zora sokacak rastgele bir tasarrufta bulunmadık, bulunmayız. Münasebetiyle onlar da bu şuurla davranmalı, provokasyona kapılmamalıdır” diye konuştu.
“Türkiye’nin terörle çaba ve göç problemine tahlil bulmak için çalıştığını” söyleyen Akar, bunun sonucunda Türkiye’deki Suriyelilerin istekli inançlı ve saygın halde topraklarına dönmesini temenni ettiklerini aktardı.
Suriye İç Savaşı ve Türkiye
Suriye’de protestoların şiddetle bastırılmaya çalışılmasıyla 15 Mart 2011’de başlayan ve hala devam eden, terör örgütlerinden devletlere birçok tarafın dahil olduğu, 2. Dünya Savaşı sonrası periyodun en kanlı çatışmalarından olan Suriye İç Savaşı Şam idaresinin Batı dünyasıyla irtibatını kopardı. Şam’ın ülkenin birtakım kısımlarında denetimi kaybetmesiyle oluşan güç boşluğundan faydalanan IŞİD üzere radikal İslamcı kümeler da savaşın tarafı haline geldi.
Türkiye, savaş boyunca Esad’ı devirmeye çalışan muhalif kümelere takviye verdi. Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı ve Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlığı’nda Türkiye, artan IŞİD hücumları nedeniyle Şah Fırat Operasyonu’nun düzenleyerek TSK’yı Suriye’ye soktu ve Süleyman Şah’ın naaşını taşıdı.
Türkiye, Suriye’nin kuzeydoğusunu terör örgütü olarak tanıdığı SDG’nin denetim etmesini de bir ulusal güvenlik tehdidi olarak görüyor. ABD’nin IŞİD’le çaba ve devamında SDG ile YPG’yi desteklemesi, Ankara-Washington çizgisinde bir gerginlik konusu.
Türkiye 2016’dan bu yana Suriye’nin kuzeyine 4 kapsamlı operasyon düzenledi. Bu harekatlar 2016’da Cerablus, El-Bab ve Halep’e yapılan Fırat Kalkanı, 2018’de Afrin ve Halep’e yapılan Zeytin Kolu, 2019’da Rasulayn ve Tel Abyad’a yapılan Barış Pınarı, 2020’de İdlib’e yapılan Bahar Kalkanı harekatları.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, savaş boyunca Esad tersi birçok telaffuz kullandı, Suriye önderine “katil”, “terörist” dedi, “Muhaliflerin Esad’ı indireceğini” söyledi. Bu periyotta birçok AKP yetkilisi ve iktidara yakın medya kuruluşu Esad’a ‘Esed’ diye hitap etmeye başladı.
2022’de Türk dış siyaseti İsrail, Mısır ve Ermenistan üzere geçmişte krizler yaşadığı ülkelerle olağanlaşma sürecine girerken Şam da gündeme geldi. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, 2022’nin Ağustos ayındaki bir konuşmasında Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile Ekim 2021’de görüştüğünü kamuoyuna duyurdu. Ankara’dan Şam ile de olağanlaşma sürecine girilebileceğine dair sinyaller gelmeye başladı.
Cumhurbaşkanı, Endonezya’daki G20 önderler doruğu sonrası yaptığı açıklamada, Esad ile ilgili soruya, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz” biçiminde konuşmuştu.
Erdoğan 23 Kasım’da yaptığı küme toplantısında da, “Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız” dedi.
Erdoğan ve Esad, son olarak 2011 yılında telefonda görüşmüştü.